Diagnoza środowiska szkolnego

Zespół Szkolno-Przedszkolny w Wólce

 

 

2024

Spis treści

Wprowadzenie. 3

Cel badania środowiska szkolnego. 5

Metody i narzędzia badawcze. 6

Odpowiedzi nauczycieli 7

Odpowiedzi uczniów.. 10

Odpowiedzi rodziców.. 13

Założenia wychowawczo – profilaktyczne dla Przedszkola oraz edukacji wczesnoszkolnej 18

Treści wychowawczo-profilaktyczne do realizacji w Przedszkolu i klasach I – III 19

Założenia wychowawczo – profilaktyczne dla Szkoły Podstawowej 21

Treści wychowawczo-profilaktyczne do realizacji w klasach IV – VIII 22

Zakończenie. 28

 

 

Wprowadzenie

 

Priorytetem działalności Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Wólce jest zapewnienie wszystkim dzieciom uczęszczającym do Zespołu bezpieczeństwa oraz niezbędnych warunków do ich wszechstronnego rozwoju osobowego (fizycznego i psychicznego), emocjonalnego oraz społecznego poprzez indywidualizację procesów edukacyjnych oraz motywowanie uczniów do podejmowania działań na rzecz rozwoju własnego i szkoły. Działania podejmowane w celu wszechstronnego rozwoju uczniów uwzględniającego ich potrzeby w zakresie wychowania oraz profilaktyki, są znane zarówno uczniom, jak i rodzicom.

Bezpieczna i przyjazna szkoła w dużej mierze przyczynia się do uruchamiania procesów wzmacniających odporność ucznia na przeciwności życiowe, rozwijanie umiejętności społecznych,
w tym rozwijanie postaw akceptujących różnorodność i odmienność kulturową czy językową. Planowanie działań z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki problemów dzieci i młodzieży wymaga wiedzy o rozmiarach i charakterze zagrożeń dla zdrowia i rozwoju młodego pokolenia, najważniejszych czynnikach ryzyka i czynnikach chroniących, a także efektywności podejmowanych działań zapobiegawczych.

Oddziaływanie profilaktyczne ma szczególne znaczenie w odniesieniu do dzieci i młodzieży
w okresie dorastania. Jest to faza rozwoju, w czasie, której dokonuje się wiele intensywnych, jakościowych zmian w osobowości człowieka. Fazę tę najczęściej charakteryzuje brak integracji. Jest to czas podatny na zakłócenia i podejmowanie działań ryzykownych.

Przed opracowaniem szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego przeprowadzono kompleksową diagnozę potrzeb naszych uczniów, identyfikując ich problemy, możliwości i otoczenie, które je kształtuje. W ramach tego procesu dokonano analizy:

•        obserwacji bieżących zachowań uczniów, które dostarczyły nam informacji na temat ich potrzeb i wyzwań,

•        spostrzeżeń wychowawców, nauczycieli oraz specjalistów zatrudnionych w Szkole, którzy zgromadzili cenne spostrzeżenia dotyczące wychowania i profilaktyki w naszym środowisku szkolnym,

•        analizy ankiet, które zostały rozprowadzone wśród uczniów, rodziców i nauczycieli, celem uzyskania informacji na temat ich oczekiwań dotyczących treści profilaktycznych
i wychowawczych, a także funkcjonowania szkoły jako całości.

 

Dzięki powyższym działaniom zyskaliśmy holistyczny obraz potrzeb i zasobów naszej Szkoły
w obszarze wychowania i profilaktyki. Na tej podstawie opracowaliśmy nasz szkolny program, który jest ukierunkowany na efektywne wsparcie uczniów, uwzględniając ich indywidualne potrzeby oraz kontekst szkolny.

Program wychowawczo-profilaktyczny obejmuje treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów oraz treści i działania o charakterze profilaktycznym dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów, przygotowane w oparciu o przeprowadzoną diagnozę potrzeb i problemów występujących w społeczności szkolnej, skierowane do uczniów, rodziców
i nauczycieli.

W Szkole angażujemy się w szeroko pojętą działalność wychowawczo-profilaktyczną, która skupia się na promowaniu zdrowia oraz wspieraniu rozwoju uczniów, mając na celu osiągnięcie pełnej dojrzałości w różnych sferach życia. Nasze działania obejmują:

®     promocję zdrowia fizycznego i psychicznego: staramy się edukować uczniów na temat znaczenia zdrowego stylu życia, regularnej aktywności fizycznej, właściwej dietetyki oraz radzenia sobie ze stresem. Organizujemy zajęcia sportowe, warsztaty dotyczące zdrowia
i prewencji chorób, a także zapewniamy dostęp do poradnictwa psychologicznego,

®     wspieranie rozwoju emocjonalnego i społecznego: kładziemy nacisk na rozwijanie umiejętności interpersonalnych, empatii, radzenia sobie z konfliktami i budowania pozytywnych relacji z innymi. Przeprowadzamy warsztaty dotyczące komunikacji, asertywności i rozwiązywania problemów, aby uczniowie mogli rozwijać się jako odpowiedzialni członkowie społeczności,

®     kształtowanie wartości i postaw: przekazujemy uczniom wartości społeczne, etyczne
i moralne, rozwijamy ich świadomość kulturową oraz promujemy tolerancję i szacunek dla innych. Organizujemy spotkania z ciekawymi osobami, debaty, projekty społeczne i akcje charytatywne, aby uczniowie mogli angażować się w działania na rzecz innych i społeczności lokalnej,

®     rozwijanie umiejętności życiowych: wprowadzamy uczniów w świat umiejętności praktycznych, takich jak zarządzanie czasem, umiejętność planowania, podejmowanie decyzji, rozwiązywanie problemów czy budowanie zdrowych nawyków. Udostępniamy narzędzia, które pomagają uczniom radzić sobie w codziennych sytuacjach życiowych
i przygotowują ich do dorosłości.

 

Naszym celem jest zapewnienie kompleksowego wsparcia uczniom, aby pomóc im w pełnym rozwoju w sferze fizycznej, emocjonalnej, społecznej i moralnej.

 

Cel badania środowiska szkolnego

 

Badanie przeprowadzone wśród nauczycieli, uczniów i rodziców miało na celu ocenę ogólnego stosunku do Szkoły jako miejsca nauki, pracy i spędzania czasu. W badaniu głównie posłużono się metodą ankietowania (uczniowie, rodzice, nauczyciele). Ponadto, uzupełniono badanie:

·        systematyczną obserwację uczniów - monitorowanie funkcjonowania uczniów w szkole przez wszystkich pracowników Zespołu,

·        rozmowami, pogadankami (grupowe oraz indywidualne) z uczniami podczas zajęć lekcyjnych i zajęć pozalekcyjnych, przerw międzylekcyjnych,

·        analizą dokumentacji szkolnej, a zwłaszcza: dzienników lekcyjnych, dziennika świetlicy, dokumentacji pedagoga i psychologa, dzienników z zajęć dodatkowych,

·        analizą dokumentacji Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, informacji Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej na temat udzielanej pomocy materialnej rodzinom uczniów/sytuacji życiowej uczniów, informacji kuratora na temat sytuacji życiowej/wychowawczej uczniów,

·        analizą sprawozdań nauczycieli, zespołów szkolnych, 

·        analizą wytworów uczniów, sprawdzianów, testów, konkursów,

·        analizą wcześniejszej realizacji Programu Wychowawczo-Profilaktycznego i innych programów, planów pracy itd.,

·        analizą ocen uczniów, ich postępów w nauce,

·        analizą zachowań negatywnych oraz zachowań nieakceptowanych społecznie wśród uczniów,

·        notatkami służbowymi z rozmów z kuratorem sądowy, pracownikiem socjalnym, policją

Przeprowadzona ankieta miała na celu uzyskanie informacji na temat bezpieczeństwa
w szkole, funkcjonowania uczniów, pojawiających się problemów wychowawczych oraz poznanie sugestii uczniów na temat ich funkcjonowania w Szkole oraz ewentualnych zmian, których chcieliby doświadczyć w swojej przygodzie ze Szkołą.

Dodatkowo, celem badania było zbadanie dynamiki rozwoju różnych zachowań wśród uczniów, rodziców i nauczycieli. Przyjrzenie się temu procesowi pozwoliło nam lepiej zrozumieć ewolucję tych zachowań w społeczności szkolnej.

Przeprowadzona diagnoza dostarczyła nam wartościowych informacji, które zostały zgromadzone przez członków społeczności szkolnej. Dzięki temu uzyskaliśmy wgląd w perspektywę każdej grupy i mogliśmy uwzględnić różnorodne punkty widzenia podczas opracowywania dalszych działań.

 

Metody i narzędzia badawcze

 

Do przeprowadzenia diagnozy wykorzystano metodę sondażu opierającą się na kwestionariuszach ankiet własnego autorstwa adresowanych do uczniów, nauczycieli oraz rodziców uczniów. Kwestionariusze zostały rozdysponowane wśród wskazanych grup.

MIESIĄC PRZEPROWADZENIA DIAGNOZY: czerwiec 2024 r.

 

Diagnozę środowiska szkolnego przeprowadzono w oparciu o przygotowane kwestionariusze ankiety związane z funkcjonowaniem poszczególnych respondentów w strukturze Szkoły (10 pytań do nauczycieli, 10 pytań do uczniów, 10 pytań do rodziców).

Po przeprowadzonym badaniu dokonano analizy ilościowej i jakościowej otrzymanych wyników. Odpowiedzi przedstawiono w formie wykresów, w przypadku pytań zamkniętych bądź wielokrotnego wyboru, natomiast pytania otwarte zawierają bezpośrednio odpowiedzi udzielone przez respondentów.

Warto zaznaczyć, że ankiety nie miały na celu przeprowadzenia wnioskowania statystycznego, co oznacza, że nie próbowaliśmy uogólniać uzyskanych wyników na całą populację szkolną. Głównym celem ankiety było przyjrzenie się temu, jak poszczególne grupy (nauczyciele, uczniowie, rodzice) odczuwają swoje doświadczenia w Szkole, oceniają swoje relacje z nią, a także identyfikują zachowania lub sytuacje, które budzą niepokój lub wymagają podjęcia działań w obszarze wychowania i profilaktyki. Odpowiedzi uzyskane z przeprowadzonej diagnozy umożliwiły nam dokładniejsze określenie czynników chroniących i czynników ryzyka oraz dostarczyły informacji, które przyczyniły się do precyzyjniejszego określenia działań wychowawczych i profilaktycznych.

 

Odpowiedzi nauczycieli

 

Które zagadnienia w pracy wychowawczo-profilaktycznej naszej Szkoły uważa Pani / Pan za najważniejsze w roku szkolnym 2023/2024?

·        Brak autorytetów, brak szacunku do nauczyciela, lekceważący stosunek

·        Integracja zespołu klasowego, aby zapobiegać odrzuceniom rówieśniczym

·        Profilaktyka uzależnień, zdrowe odżywianie, aktywność fizyczna, zdrowie psychiczne

·        Przestrzeganie norm moralnych, odnoszenie się z szacunkiem do innych

·        Kształtowanie postawy i szacunku i zrozumienia wobec kolegów, innych osób  

 

Czy dostrzega Pani / Pan jakieś zagrożenia w zachowaniu uczniów, na które powinniśmy zwrócić szczególną uwagę i które mogą wpływać na podejmowanie przez nich zachowań ryzykownych? 

·        Przemoc wobec siebie w sieci

·        Lekceważenie obowiązków szkolnych, bullying

·        Uzależnienie od współczesnych mediów, mała aktywność fizyczna, niewłaściwa dieta, niewłaściwie zagospodarowany czas wolny

·        Naśladowanie postaw promowanych przez social media. Próba zdobycia akceptacji i dominacji w środowisku lokalnym

 

Czy dostrzega Pani/Pan jakieś zagrożenia w szkole lub w jej najbliższym otoczeniu?

·        Słabe radzenie sobie ze stresem (sprawdziany, kartkówki, odpowiedzi), roszczeniowa postawa rodziców, wymuszanie lepszych ocen  

·        Niewłaściwa dieta, brak motywacji do nauki

·        Słowna przemoc

 

 

Jakie cechy naszego środowiska szkolnego oraz otoczenia chronią uczniów przed podejmowaniem zachowań ryzykownych oraz sprzyjają ich prawidłowemu rozwojowi?  

 

·         Dobrze przygotowane programy profilaktyczne, dobór zajęć sportowych

·         Zainteresowanie nauczycieli problemami uczniów

·         Uważne obserwacje prowadzone przez nauczycieli

Co Pani / Pana zdaniem zmieniło się w środowisku szkolnym na przestrzeni ostatniego roku?

·        Kontakt nauczyciel - uczeń

·        Dzięki zakazowi używania telefonów komórkowych uczniowie częściej ze sobą rozmawiają i nawiązują relacje

·        Nagminne lekceważenie obowiązków, bullying

·        Zmniejszyła się częstotliwość interwencji związanych z przemocą w szkole, uczniowie spędzają aktywnie przerwy po wprowadzeniu zakazu używania telefonów komórkowych od II półrocza roku szkolnego 2023/2024

·        Mniej przemocy fizycznej i psychicznej, lepsza integracja uczniów dzięki wprowadzeniu zakazu używania telefonów komórkowych w szkole

Odpowiedzi uczniów

 

·       

Jakie realizowane tematy byłyby dla ciebie ciekawsze na lekcji wychowawczej?

·        Wyjazdy na wycieczkę

·        Wyjście na miasto

 

Gdybyś mogła/mógł dokonać zmian w Twojej szkole, to zmieniłabyś/zmieniłbyś....

·       Nic

·       Nie wiem

·       Podejście niektórych nauczycieli

·       Raczej jest dobrze

 

 

Odpowiedzi rodziców

 

Jakich zmian oczekiwał/aby Pan/Pani w nadchodzącym roku szkolnym?

·        Żadnych

·        Większe zaangażowanie nauczycieli w swojej pracy, otwarcie na potrzeby ucznia

·        Wszystko jest tak jak powinno

·        Więcej pozalekcyjnych zajęć dodatkowych zorganizowanych przez szkołę

·        Większych konsekwencji wobec uczniów agresywnych, korzystanie z konsultacji ze specjalistami. Zapobieganiu i reagowaniu na takie zachowanie

·        Zajęcia z psychologiem

·        Moje dziecko w przyszłym roku szkolnym pójdzie do pierwszej klasy. Na ten moment, po odbyciu przedszkola nie mogę określić zmian, ponieważ wszystko było na wysokim poziomie

·        Większy nacisk na bezpieczeństwo w klasach

·        Więcej rozmów na temat empatii w środowisku klasowym, fajnie, gdyby raz na jakiś czas były prowadzone pogadanki z Panią psycholog na temat agresji uczniów między sobą czy na temat szkodliwości różnych używek... (nie wszystkie dzieci mówiła w domu o wszystkim co dzieje się w szkole)

·        Ograniczenia grania w piłkę nożną na każdej przerwie, ponieważ powoduje ona podziały w klasie na tych lepszych co piłkę lubią i grają i na tych gorszych, ktorzy jej nie lubią lub nie mogą grać. Przerwa powinna dzieci integrować we własnym towarzystwie a nie stwarzać dogodne warunki tylko tym, którzy są sprawniejsi fizycznie. Poza tym w trakcie gry dochodzi do nieuzasadnionych konfliktów, wyzywań, pretensji. Bardzo mi się to nie podoba, bo od gry w piłkę są SKSy i zajęcia sportowe a nie przerwa. Proszę mi wierzyć, ale dzieci, które nie grają są naprawdę odrzucane z towarzystwa i ich psychika bardzo na tym cierpi. Nie wiem skąd ta moda w Wólce, że dzieci dostają piłkę nożną na przerwach. Szkoła powinna dążyć do tego by dzieci rozmawiały a nie robić SKSy na przerwach

·        Więc pomocy ze strony dyrekcji i wychowawcy względem dzieci

·        Więcej zajęć dydaktyczno Wychowawczych z dziećmi, zajęcia psychologiczne z całą klasą

·        Większych konsekwencji wobec dzieci które są agresywne, zwiększenia kontroli nauczycieli na przerwach często nie widać nauczyciela dyżurującego

·        Sprawiedliwości w traktowaniu dzieci, zwłaszcza jeżeli chodzi o naciąganie ocen i przepychanie dzieci z klasy do klasy, większej kontroli i zapewnienia bezpieczeństwa, podniesienie poziomu nauczania

·        Więcej uwagi nauczycieli nad uczniami

·        Zorganizowanie dodatkowych zajęć dla dzieci np. zajęcia plastyczne, języki obce, rozwijające zainteresowania dzieci

·        Chciałabym by w szkole na pierwszym miejscu był uczeń, trochę więcej uwagi poświęcać dzieciom a nie tylko odepchnąć więcej empatii, jeśli chodzi o dzieci

·        Nowy plac zabaw w Wólce

·        Nie oczekiwałabym żadnych zmian, ponieważ moje dziecko jest zadowolone ze szkoły

·        Muzyka, plastyka powinny być lekcjami przyjemnymi na tą chwilę dziecko czuję strach na muzyce, a na plastyce pisze więcej w zeszycie niż na polskim

·        Organizacji dodatkowych zajęć i brania więcej udziału w różnych zbiórkach, dołączenie szkoły np. do akcji ubrania do oddania, gdzie dzięki której można pozyskać dodatkowe pieniądze na przykład na wycieczki dla dzieci.

·        Zajęcia oraz warsztaty edukacyjne dla dzieci na temat szacunku do innych, kultury osobistej i zachowania

·        Konsekwencji, wobec dzieci które nie przestrzegają zasad i praw obowiązujących w szkole. Większej uwagi i reakcji ze strony kadry pedagogicznej

Zalecenia i rekomendacje

 

Zalecenia i rekomendacje przygotowano w oparciu o przeprowadzoną analizę ankiet
(ze szczególnym uwzględnieniem opinii dotyczących dodatkowych działań profilaktycznych, które mogłaby podjąć Szkoła do realizacji w najbliższym czasie). Wyodrębnienie najczęściej pojawiających się problemów przełożyło się na zaproponowanie kolejnych działań do realizacji oraz potrzymanie dotychczasowych, przynoszących zamierzony efekt.

W oparciu o wyniki dotychczasowej diagnozy oraz odpowiedzi udzielone w kwestionariuszach ankiet, wyodrębniono następujące obszary, na które należy zwrócić szczególną uwagę w nadchodzącym czasie:

·        zdarzają się w klasach przypadki agresji słownej (dokuczenie, wyśmiewanie) i „odrzucenia” pojedynczych uczniów,

·        konflikty rówieśnicze,

·        problemy natury psychicznej: niska samoocena, zaburzenia nastroju, niskie poczucie własnej wartości, depresja, brak wiary w swoje możliwości,

·        niewystarczająca ilość/różnorodność zajęć dodatkowych dla uczniów,

·        zwiększenie częstotliwości spotkań ze specjalistami (psychologiem, pedagogiem).

 

Założenia wychowawczo – profilaktyczne dla Przedszkola oraz edukacji wczesnoszkolnej

 

Okres Przedszkola oraz nauki w klasach I-III ma na celu stopniowe przygotowanie dziecka do aktywnego uczestnictwa w życiu społeczności szkolnej i lokalnej społeczności, a w przyszłości – do pełnoprawnego uczestnictwa w życiu społecznym. Wychowanie do wartości obejmuje kształtowanie postaw obywatelskich i patriotycznych. Istotne jest rozwijanie kreatywności i kompetencji cyfrowych uczniów, w tym bezpieczne i celowe korzystanie z dostępnej technologii. Cele wychowania i metody ich realizacji powinny być dostosowane do indywidualnych możliwości intelektualnych, emocjonalnych, społecznych i zdrowotnych dziecka.

Wiedza, umiejętności i postawy nabyte w tym okresie stanową fundament i punkt wyjścia do dalszego procesu wychowawczo-profilaktycznego na kolejnych etapach edukacji. Realizacja celów wychowawczych i profilaktycznych powinna być zorganizowana w taki sposób, aby wszyscy wychowankowie, niezależnie od poziomu ich rozwoju psychofizycznego, mogli zrozumieć podstawowe procesy społeczne zachodzące w ich otoczeniu oraz adekwatnie do sytuacji na nie reagować.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Treści wychowawczo-profilaktyczne do realizacji w Przedszkolu i klasach I – III

 

OBSZAR	ZADANIA – ODDZIAŁY PRZEDSZKOLNE I KLASY I–III
ZDROWIE – edukacja zdrowotna	1. Zapoznanie dzieci z podstawowymi zasadami dbałości o zdrowie własne i innych, kształtowanie umiejętności kreowania środowiska sprzyjającego zdrowemu stylowi życia. 2. Zapoznanie dzieci z zasadami zdrowego, racjonalnego odżywiania się, higieny osobistej i aktywności fizycznej, a także roli i znaczenia dbałości o swoje zdrowie i otoczenie. 3. Przygotowanie dzieci do podejmowania działań mających na celu zdrowy styl życia w aspekcie fizycznym i psychicznym. 4. Edukacja najmłodszych w kwestii dbania o zdrowie psychiczne poprzez kształtowanie świadomości dotyczącej wykorzystywania ruchu w życiu człowieka. 5. Kształtowanie u dzieci wytrwałości w działaniu i dążeniu do celu, umiejętności adekwatnego zachowania się w sytuacjach zwycięstwa i porażki. Nauka akceptacji zarówno zwycięstw, jak i popełnianych błędów. 6. Kształtowanie u dzieci postawy proekologicznej oraz rozwijanie umiejętności podejmowania działań na rzecz ochrony przyrody, w tym również w swoim środowisku. 7. Wychowanie w szerokim aspekcie do wrażliwości na prawdę, dobro i piękno.
RELACJE – kształtowanie postaw społecznych	1. Kształtowanie u dzieci podstawowych umiejętności komunikacyjnych, w tym umiejętności nawiązywania i podtrzymywania relacji z rówieśnikami, rozpoznawania ich potrzeb, zgodnej współpracy z innymi, z zachowaniem obowiązujących norm i reguł kultury osobistej. 2. Zapoznanie dzieci z podstawowymi prawami i obowiązkami wynikającymi z roli ucznia oraz członka szkolnej społeczności, jak również rodziny i kraju. 3. Kształtowanie u dzieci świadomości roli i wartości rodziny w życiu człowieka. 4. Rozwijanie u dzieci empatii, umiejętności podejmowania działań mających na celu pomoc słabszym i potrzebującym, umiejętności rozwiązywania konfliktów i sporów.
KULTURA – wartości, normy, wzory zachowań	1. Kształtowanie u dzieci postaw wyrażających szacunek do symboli i tradycji narodowych oraz tradycji związanych z rodziną, szkołą i społecznością lokalną. 2. Kształtowanie u dzieci gotowości do uczestnictwa w kulturze, poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a także poszanowania innych kultur i tradycji. 3. Kształtowanie u dzieci wrażliwości estetycznej i wyzwalanie potrzeby kontaktu z literaturą i sztuką. Przedstawianie kultury wysokiej w sposób przystępny dla dzieci w Przedszkolu oraz edukacji wczesnoszkolnej. 4. Kształtowanie u dzieci postaw wyrażających szacunek dla ludzi, niezależnie od pochodzenia, religii, statusu materialnego, wieku, wyglądu, poziomu rozwoju intelektualnego i fizycznego oraz respektowanie ich praw, podejmowanie działań w celu zapobiegania dyskryminacji. 5. Przygotowanie dzieci do radzenie sobie w sytuacjach codziennych wymagających umiejętności praktycznych, budzenie szacunku dla pracy ludzi różnych zawodów. 6. Przygotowanie dzieci do podejmowania działań mających na celu identyfikowanie i rozwijanie własnych zainteresowań. 7. Kształtowanie u dzieci poczucia własnej wartości, podtrzymywanie ciekawości poznawczej, rozwijanie krytyczności, kreatywności i przedsiębiorczości oraz brania odpowiedzialności za swoje decyzje i działania.
BEZPIECZEŃSTWO – profilaktyka zachowań ryzykownych (problemowych)	1. Zapoznanie dzieci z podstawowymi zasadami bezpieczeństwa w różnych sytuacjach życiowych, kształtowanie właściwego zachowania się w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia oraz sytuacjach nadzwyczajnych. 2. Zachęcanie dzieci do zgłaszania zaufanym osobom niepokojących zdarzeń, doświadczeń. Wyrabianie nawyku sięgania po pomoc (również u wychowawców, nauczycieli, specjalistów szkolnych) w sytuacjach trudnych, niekomfortowych czy budzących lęk. 3. Przygotowanie dzieci do bezpiecznego organizowania zajęć ruchowych, poruszania się po drogach, a także korzystania ze środków komunikacji. 4. Kształtowanie u dzieci umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł, korzystania                               z technologii informacyjno-komunikacyjnych, kształtowanie świadomości negatywnego wpływu pracy przy komputerze                            na zdrowie i kontakty społeczne oraz niebezpieczeństw wynikających z anonimowości kontaktów, respektowanie ograniczeń dotyczących korzystania z komputera, Internetu i innych multimediów. 5. Zapewnienie dzieciom wsparcia psychologiczno-pedagogicznego, szczególnie w sytuacji problemowej. Informowanie o formach pomocy świadczonych przez Szkołę.

Założenia wychowawczo – profilaktyczne dla Szkoły Podstawowej

 

W treściach wychowawczo-profilaktycznych przewidzianych do realizacji podczas godzin będących do dyspozycji wychowawcy (z uwzględnieniem podziału na poszczególne klasy), starano się uwzględnić prawidłowości rozwoju oraz specyfikę zmian zachodzących w danym okresie życia.

Priorytetami w pracy wychowawczo – profilaktycznej są przede wszystkim ochrona
i wzmacnianie zdrowia psychicznego uczniów, profilaktyka uzależnień ze szczególnym uwzględnieniem e-papierosów, wychowanie do wartości poprzez kształtowanie postaw obywatelskich i patriotycznych, a także rozwijanie kreatywności i kompetencji cyfrowych uczniów
w tym bezpieczne i celowe wykorzystanie technologii.

Uwzględnienie zadań rozwojowych może pomóc nauczycielom nie tylko w dokonywaniu autorefleksji, ale przede wszystkim w rozumieniu wychowanków. Realizując prezentowane poniżej treści wychowawczo-profilaktyczne, nauczyciele powinni wspierać rozwój dzieci i młodzieży
m.in. przez poznawanie ich zasobów, a także wzmocnienie potencjału rozwojowego. Cele wychowania i sposób realizacji treści powinny być dostosowane do indywidualnych możliwości intelektualnych, emocjonalnych, społecznych i zdrowotnych uczniów.

W kreowanym obrazie oddziaływań wychowawczo-profilaktycznych wychowawca staje się kreatorem uczniowskiej rzeczywistości – z jednej strony jest uosobieniem przedstawianych wartości
i cnót, a z drugiej potrafi delikatnie zwrócić uwagę na podejmowane wybory i wskazać, w którym kierunku iść.

Treści wychowawczo-profilaktyczne do realizacji w klasach IV – VIII

 

OBSZAR ZDROWIE – edukacja zdrowotna ZADANIA:
Klasy 4	Klasy 5	Klasy 6	Klasy 7	Klasy 8
Kształtowanie umiejętności rozpoznawania własnych cech osobowości.	Rozwijanie umiejętności rozpoznawania własnych cech osobowości, w tym świadomości swoich mocnych i słabych stron.	Rozwijanie umiejętności rozpoznawania własnych cech osobowości, w tym świadomości swoich mocnych i słabych stron.	Doskonalenie umiejętności rozpoznawanie własnych cech osobowości, świadomości swoich mocnych i słabych stron. Kształtowanie umiejętności wyznaczania sobie konkretnych celów.	Doskonalenie umiejętności rozpoznawanie własnych cech osobowości, świadomości swoich mocnych i słabych stron. Kształtowanie umiejętności wyznaczania sobie celów krótko i długoterminowych.
Nabycie podstawowej wiedzy na temat stresu i akceptowanych społecznie sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych.	Kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i w trudnych sytuacjach.	Kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i w trudnych sytuacjach.	Kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i w trudnych sytuacjach.	Kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i w trudnych sytuacjach.
Podnoszenie świadomości na temat dbania o swoje zdrowie psychiczne.	Podnoszenie świadomości na temat dbania o swoje zdrowie psychiczne.	Rozwijanie umiejętności dbania o swoje zdrowie psychiczne. Przekazywanie informacji na temat wpływu ruchu, czyli aktywności fizycznej na zdrowie psychiczne.	Doskonalenie umiejętności dbania o swoje zdrowie psychiczne. Przekazywanie informacji na temat wpływu ruchu, czyli aktywności fizycznej na zdrowie psychiczne.	Doskonalenie umiejętności dbania o swoje zdrowie psychiczne. Przekazywanie informacji na temat wpływu ruchu, czyli aktywności fizycznej na zdrowie psychiczne.
Kształtowanie postawy wolnej od uzależnień. Przedstawianie skutków sięgania po substancje uzależniające.	Kształtowanie postawy wolnej od uzależnień. Przedstawianie skutków sięgania po substancje i środki uzależniające.	Kształtowanie postawy wolnej od nałogów – nikotyna, alkohol, narkotyki, dopalacze. Przedstawianie skutków sięgania po substancje i środki uzależniające.	Kształtowanie postawy wolnej od nałogów – nikotyna, alkohol, narkotyki, dopalacze. Przedstawianie skutków sięgania po substancje i środki uzależniające.	Kształtowanie postawy wolnej od nałogów – nikotyna, alkohol, narkotyki, dopalacze. Przedstawianie skutków sięgania po substancje i środki uzależniające.
Kształtowanie postaw prozdrowotnych poprzez promowanie aktywnego trybu życia i zasad zdrowego odżywiania się.	Kształtowanie postaw prozdrowotnych poprzez promowanie aktywnego trybu życia i zasad zdrowego odżywiania się. Ukazywanie roli i znaczenia podejścia w zdrowym ciele, zdrowy duch.	Rozwijanie postaw prozdrowotnych poprzez promowanie aktywnego trybu życia i zasad zdrowego odżywiania się. Ukazywanie roli i znaczenia podejścia w zdrowym ciele, zdrowy duch.	Rozwijanie postaw prozdrowotnych poprzez promowanie aktywnego trybu życia i zasad zdrowego odżywiania się. Ukazywanie roli i znaczenia podejścia w zdrowym ciele, zdrowy duch.	Rozwijanie postaw prozdrowotnych poprzez promowanie aktywnego trybu życia i zasad zdrowego odżywiania się – bulimia, anoreksja. Ukazywanie roli i znaczenia podejścia w zdrowym ciele, zdrowy duch.
Kształtowanie postaw proekologicznych uczniów.	Kształtowanie postaw proekologicznych uczniów, współodpowiedzialności za środowisko, najbliższe otoczenie.	Kształtowanie postaw proekologicznych uczniów, współodpowiedzialności za środowisko, najbliższe otoczenie.	Rozwijanie postaw proekologicznych uczniów, współodpowiedzialności za środowisko, najbliższe otoczenie.	Rozwijanie postaw proekologicznych uczniów, współodpowiedzialności za środowisko, najbliższe otoczenie.

 

OBSZAR RELACJE – kształtowanie postaw społecznych ZADANIA
Klasy 4	Klasy 5			Klasy 6	Klasy 7		Klasy 8
Kształtowanie umiejętności właściwej komunikacji, stanowiącej podstawę współdziałania.	Rozwijanie umiejętności rozumienia innych, która sprzyja efektywnej współpracy.			Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych: wyrażanie własnych opinii, przekonań i poglądów z poszanowaniem odmiennego zdania drugiej strony.	Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych: wyrażanie własnych opinii, przekonań i poglądów z poszanowaniem odmiennego zdania drugiej strony.		Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych: wyrażanie własnych opinii, przekonań i poglądów z poszanowaniem odmiennego zdania drugiej strony.
Doskonalenie umiejętności przestrzegania obowiązujących reguł społecznych.	Wyzwalanie aktywności do działania na rzecz innych osób.			Kształtowanie umiejętności efektywnej współpracy.	Kształtowanie umiejętności szukania inspiracji, rozwijanie własnej kreatywności.		Doskonalenie umiejętności efektywnej współpracy.
Kształtowanie umiejętności asertywnego wyrażania własnych potrzeb.	Rozwijanie umiejętności asertywnego wyrażania własnych potrzeb.			Uwrażliwianie na różne obszary ludzkich problemów i potrzeb, a także rozwijanie postawy szacunku oraz empatii.	Rozwijanie postawy odpowiedzialności za siebie i innych.		Rozwijanie postawy odpowiedzialności za siebie i innych.
Kształtowanie postawy szacunku, wrażliwości na potrzeby innych oraz empatii i czynienia dobra dla innych.	Rozwijanie poczucia przynależności do grupy (klasa, samorząd uczniowski, klub, drużyna, wspólnota) i potrzeby czynienia dobra dla innych.			Rozwijanie poczucia przynależności do grupy (klasa, samorząd uczniowski, klub, drużyna, wspólnota) i potrzeby czynienia dobra dla innych.	Rozwijanie samorządności i stałych czynności w czynieniu dobra dla innych.		Rozwijanie samorządności i stałych czynności w czynieniu dobra dla innych.
Rozwijanie zdolności do inicjowania i podtrzymywania relacji rówieśniczych.	Rozwijanie postawy szacunku, wrażliwości na potrzeby innych oraz empatii.			Kształtowanie świadomości dotyczącej roli osób znaczących i autorytetów.	Rozwijanie świadomości dotyczącej roli osób znaczących i autorytetów.		Doskonalenie świadomości dotyczącej roli osób znaczących i autorytetów.
Kształtowanie świadomości roli i wartości rodziny w życiu człowieka.	Rozwijanie świadomości roli i wartości rodziny w życiu człowieka.			Umacnianie roli i wartości rodziny w życiu człowieka.	Umacnianie roli i wartości rodziny w życiu człowieka.		Rozwijanie świadomości roli i wartości rodziny w życiu człowieka.
OBSZAR KULTURA – wartości, normy i wzory zachowań ZADANIA
Klasy 4		Klasy 5	Klasy 6			Klasy 7		Klasy 8
Zapoznanie z rolą zainteresowań w życiu człowieka.		Rozwijanie zainteresowań i pasji uczniów.	Rozwój zainteresowań, poszerzenie autonomii i samodzielności.			Popularyzowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego.		Rozwijanie kreatywnego i krytycznego stosunku do propagowanych form spędzania czasu wolnego.
Uwrażliwianie na wartości uniwersalne – prawda, dobro i piękno. Popularyzowanie wiedzy o różnicach kulturowych oraz rozwijanie umiejętności korzystania z niej w kontakcie z przedstawicielami innych narodowości.		Utrwalanie postaw wyrażających szacunek dla ludzi różnej kultury i narodowości.	Utrwalanie postaw wyrażających szacunek dla ludzi różnej kultury i narodowości.			Utrwalanie postaw wyrażających szacunek dla ludzi różnej kultury i narodowości.		Popularyzowanie wiedzy o różnicach kulturowych oraz rozwijanie umiejętności korzystania z niej w kontakcie z przedstawicielami innych narodowości. Rozwijanie poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a także poszanowania innych kultur i tradycji.
Kształtowanie potrzeby uczestnictwa w kulturze.		Kształtowanie potrzeby uczestnictwa w kulturze.	Kształtowanie potrzeby uczestnictwa w kulturze.			Propagowanie świadomej aktywności uczestnictwa w kulturze.		Propagowanie świadomej aktywności uczestnictwa w kulturze.
Kształtowanie postaw obywatelskich i patriotycznych.		Kształtowanie postaw obywatelskich i patriotycznych.	Kształtowanie postaw obywatelskich i patriotycznych.			Rozwijanie postaw obywatelskich i patriotycznych.		Rozwijanie postaw obywatelskich i patriotycznych.
Wdrażanie do podejmowania odpowiedzialności za realizację określonych zadań w obrębie szkoły - klasa, samorząd uczniowski, klub sportowy, zajęcia pozalekcyjne.		Wdrażanie do podejmowania odpowiedzialności za realizację określonych zadań w obrębie „małej ojczyzny”	Wdrażanie do podejmowania odpowiedzialności za realizację określonych zadań w obrębie „małej ojczyzny”.			Umacnianie więzi ze społecznością lokalną.		Rozwijanie poczucia odpowiedzialności społecznej poprzez podejmowanie działań na rzecz społeczności lokalnej.
Rozwijanie umiejętności realizacji własnych celów w oparciu o sumienną i systematyczną pracę.		Rozwijanie umiejętności realizacji własnych celów w oparciu o sumienną i systematyczną pracę.	Doskonalenie pozytywnego stosunku do procesu kształcenia i samokształcenia, zaangażowania w zdobywanie wiedzy i umiejętności.			Rozwijanie i doskonalenie pozytywnego stosunku do procesu kształcenia i samokształcenia, zaangażowania w zdobywanie wiedzy i umiejętności. Promocja wielozadaniowego partnerstwa na rzecz kształcenia i doradztwa zawodowego.		Rozwijanie i doskonalenie pozytywnego stosunku do procesu kształcenia i samokształcenia, zaangażowania w zdobywanie wiedzy i umiejętności. Promocja wielozadaniowego partnerstwa na rzecz kształcenia i doradztwa zawodowego.

 

OBSZAR BEZPIECZEŃSTWO – profilaktyka zachowań ryzykownych (problemowych) ZADANIA
Klasy 4	Klasy 5	Klasy 6	Klasy 7	Klasy 8
Redukowanie agresywnego zachowania poprzez uczenie akceptowanych społecznie sposobów rozwiązywania problemów. Budowanie postawy odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych. Kształtowanie umiejętności korzystania ze wsparcia i pomocy innych osób.	Kształtowanie umiejętności identyfikowania przyczyn własnego postępowania. Rozwijanie umiejętności prowadzenia rozmowy w sytuacji konfliktu – podstawy negocjacji i mediacji.	Rozwijanie umiejętności dokonywania analizy własnego postępowania. Dostarczanie wiedzy na temat osób i instytucji świadczących pomoc w trudnych sytuacjach. Podstawy znajomości przepisów prawnych dotyczących nieletnich.	Rozwijanie umiejętności dokonywania analizy własnego postępowania. Dostarczenie wiedzy z zakresu odpowiedzialności prawnej nieletnich. Rozwijanie umiejętności reagowania w sytuacjach kryzysowych, niesienia pomocy dotkniętym nimi osobom oraz minimalizowania ich negatywnych skutków.	Utrwalanie umiejętności oceny konsekwencji podejmowanych działań dla siebie i dla innych – określanie alternatywnych rozwiązań problemu. Propagowanie wiedzy na temat prawnych i moralnych skutków podejmowania różnorodnych zachowań. Rozwijanie umiejętności podejmowania działań zgodnych ze zweryfikowanymi źródłami wiedzy.
Podnoszenie świadomości na temat zagrożeń wynikających z korzystania z nowoczesnych technologii informacyjnych.	Kształtowanie umiejętności rozpoznawania symptomów uzależnienia i zagrożeń w przestrzeni cyfrowej.	Utrwalanie umiejętności bezpiecznego korzystania z Internetu, telefonu i komputera. Informowanie o cyberprzemocy.	Doskonalenie umiejętności rozpoznawania symptomów uzależnienia i zwiększanie wiedzy na temat zagrożenia cyberprzemocą.	Utrwalanie umiejętności bezpiecznego korzystania z Internetu, telefonu i komputera. Zwiększanie wiedzy na temat zagrożeń cyberprzemocą.